Oeganda, de parel van Afrika

Na de briefing ’s ochtends vroeg vertrekken we samen met een ranger (en zijn stagiaire) naar het bos. We hoeven niet lang te lopen, al na 5 minuten staan we oog in oog met een chimpansee man die relaxt op de grond zit te eten! Terwijl hij lekker door eet, bekijkt hij hij óns. Wie kijkt nu eigenlijk naar wie? 

Terwijl wij enigszins gehaast onze camera’s pakken en snel beginnen met fotograferen en filmen, blijft de chimp op zijn gemak zitten. We krijgen uitgebreid de tijd om hem te bekijken. Wat een geweldig dier! Na een 10 minuten maant de gids ons om verder te lopen. Een klein stukje verderop zit namelijk de hele groep!

Nog compleet in verwondering en helemaal stuiterend van plezier lopen we een klein stukje verder dwars door het bos. We horen het gegil al van heel dichtbij. En inderdaad, daar zien we de rest van zijn familie. We weten niet waar we moeten kijken en onze de camera´s klikken op hoge snelheid. Wat een geweldige ontmoeting!

Het stuiterende, blije gevoel zijn we niet meer kwijtgeraakt tijdens onze tweeweekse reis door Oeganda. Onze verwachtingen zijn meer dan waargemaakt. Oeganda is een geweldig land voor safaris, voor zeer diverse landschappen, voor vele duizenden nijlpaarden en kobs (soort gazellen), tientallen olifanten, giraffen, buffels, honderden soorten vogels, apen en natuurlijk de primaten chimpansees en gorilla’s.

Voor een boom met tree climbing lions in Ishasha

Gorilla’s
De gorillatracking was minstens zo’n bijzondere ervaring. Dáár gingen we tenslotte voor naar Oeganda! We hielden rekening met een lange, zware, uren durende wandeling dwars door de bossen en over bergen (2000 meter hoog). En dat met een tropisch temperatuurtje van 30 graden. Dus veel water en een lunchpakket in onze rugzakken die we (gelukkig) niet zelf hoefden te dragen. We hadden twee dragers (porters) gevraagd om die voor ons mee te nemen.

We liepen met 5 andere toeristen (senioren uit Duitsland), 7 dragers, een ranger en een gewapende begeleider als flinke groep richting de gorilla’s. Helaas zakte een van de Duitsers al snel door zijn knie waardoor het bergwandelen heel erg moeilijk voor hem werd. Door de ranger werden twee dragers naar voren geroepen die de beste man zowat op hun schouders namen. Wij konden ons niet voorstellen dat hij het hiermee zou redden. Elke 5 minuten zitten, knie strekken en dan weer door. Het hield ons natuurlijk ook op en het zou zo wel een heel lange dag worden.

Na een klein uurtje lopen op slakkentempo zeiden de rangers dat we maar wat water moesten drinken, onze rugzakken af doen en de camera’s pakken. We waren er al! Nu snapten we ook dat ze de Duitse man per se mee wilden nemen, het was tenslotte ‘maar’ een klein uurtje wandelen (en dus nog minder als je door zou kunnen lopen). De gorillafamilie Nkuringo zat op een zeer steile helling,lekker in het open gebied. Ideaal voor de foto’s 🙂

Silverback
Als eerste zagen we een silverback, dat is de alfa man in een gorilla groep. Hij zat op zijn gemakje wat te eten en net als bij de chimps bekeek hij ons ook, zij het met een stuk minder belangstelling dan wij hem. Op nog geen 2 meter afstand zaten we van elkaar en konden we hem rustig bekijken en fotograferen. Na een tijdje hoorden we door het struikgewas nog meer gorilla’s aankomen. Zij zaten iets hoger op de helling en kwamen een stukje naar beneden. Een groot deel van de Duitse groep was al verder omhoog geklommen maar wij waren rustig blijven zitten om te kijken en genieten. En wat een mazzel voor ons, want ze kwamen zo voorbij onze lenzen wandelen. Moeders, peuters, een paar wat oudere jongen (juveniles). Drie kleintjes die over elkaar heen buitelen en naar beneden koprollen. Wat een geweldige belevenis!

Silverback van Nkuringo familiy

Zodra ze ons voorbij waren, kropen en klauterden we verder de helling op. Een ranger kapte met zijn machete ter plekke de struiken en varens voor ons weg zodat een soort van pad ontstond. Ondanks dat was ik blij dat ik tuinhandschoenen aan had. Dat grijpt toch iets makkelijker een tak of struik vast, zonder dat je onder de doornen of stekels zit. Hoe makkelijk de gorilla’s de steile helling (denk aan de ergste zwarte piste die je kan voorstellen) op en af klimmen, hoe moeilijk is dat voor ons. Gebrek aan grip, evenwicht en snelheid. Het is zo lastig voor te stellen dat 99% van ons DNA hetzelfde is als van hen!

Hoezo dichtbij… 😀

Bescherming
We mochten een uur genieten van onze verre neven en nichten. Dat is eigenlijk veel te kort en vliegt dus ook voorbij. De kleintjes speelden wat en de grotere gorillas aten en keken zo af en toe naar ons wat wij toch aan het doen waren. Toch is het wel goed dat er enigszins een  beperking op bezoek aan de gorillas zit. Van de $500 die je per persoon voor een permit hebt betaald, gaat 80% naar behoud van het park, educatie, loon van de rangers en de bescherming van de gorilla. De andere 20% gaat naar de lokale bevolking in de vorm van faciliteiten (water, sanitair, landbouwgrond). Zo hebben zij geen reden om de bossen van de gorilla’s te kappen voor landbouw of erger, de gorilla’s te vermoorden omdat ze overlast zouden veroorzaken. De Oegandese overheid begrijpt heel goed dat door de gorilla’s de toeristen blijven komen en geld uitgeven in hun economie.

Parel van Afrika
Oeganda is met recht de parel van Afrika. En inmiddels kunnen we aardig wat landen met elkaar vergelijken. Het land is ongeveer zo groot als de Benelux en heeft diverse gezichten. Uitgestrekte savannen, bossen, bergen, meren en veel levendige dorpjes en steden. Er lopen enkele geasfalteerde hoofdwegen door het land (vergelijkbaar met onze B- of C-wegen) en de rest bestaat uit dirtroad en graveltracks. Oftewel zandpaden (inclusief vele, vele gaten) en veel stof. Heel veel stof.

Big Sam
We reden met onze gids en chauffeur ‘Big’ Sam in een 4×4 Landcruiser in totaal zo’n 5200 km. Het dak van de Landcruiser kon helemaal open, dus ideaal voor de gamedrives in de diverse parken. Wij zittend op het dak, of tenminste met onze koppies uit het dak, op zoek naar dieren. Maar onze vier Hollandse ogen kunnen niet op tegen de ervaren blik van onze gids Sam. Hij stopt, pakt een verrekijker en wijst ons dan waar hij een leeuw, olifant of wat dan ook gezien heeft. Vooral de tree-climbing lions in Ishasha waren door hem snel gespot. Een slingerende leeuwenstaart verried in welke vijgenboom ze sliepen.  Je moet het maar zien!

Als we met de Landcruiser door dorpjes kwamen, werden we voortdurend door de kinderen aangeroepen: Heeee mzungus*! How are you? En maar zwaaien! Respect voor WimLex en Maxima, wat een vermoeide armen krijg je van dat gezwaai 😉 Zonder gekheid: de kinderen vinden het gewoon leuk om contact te maken en te zwaaien en wij vonden het weer leuk dat we zo enthousiast onthaald werden.

*Mzungu is het swahiliwoord voor blanke (witte)

Sam was trouwens een geweldige gids. Veel humor, (sterke) verhalen en een aanstekelijke lach. Op bijna iedere vraag van ons een antwoord. Wij gaven aan wat we wel (of juist niet) wilde zien of meemaken, Sam regelde het. Overigens zijn de meeste Oegandezen uitermate vriendelijk en totaal niet opdringerig. In Kenia en Tanzania wil de lokale bevolking koste wat kost iets aan ons verkopen, danwel eiste ze geld  (bedelen). In Oeganda is alles veel relaxter. Ga je een winkel binnen, dan vragen ze of je iets nodig hebt en zo niet, dan is dat ook goed. Kijk rustig rond. En steeds die big smile.

Onze gids en chauffeur ‘No Worries’ Big Sam. Keep on smiling!

Vruchtbaar land
Oeganda heeft ook genoeg redenen om vrolijk en relaxt te zijn. Na de onderdrukking door o.m. de Engelsen en dictator Idi Amin, burgeroorlogen en andere ellende, ontwikkelt het zich nu snel in positieve zin. Er is (nagenoeg) geen hongersnood.  Ze hebben ongelofelijk veel vruchtbare grond, ze verbouwen er van alles. Wat we er allemaal tegenkwamen: aardappels, yam, cassave, uien, matoke (= niet-zoete bananen die ze als soort puree gebruiken of er drank van stoken), gewone bananen, ananassen, papaya, watermeloen, pompoen, jackfruit, sla, kool, wortelen, boontjes, paprika, passiefruit, mango, avocado, mais, sogam (ook een soort graan), koffie en thee.

Ook houden ze dieren (rund, kip, schaap en geit), vangen ze veel vis en is het (eco)toerisme enorm in opkomst. Met onze Westerse houding zouden wij zeggen: professionaliseer de landbouw verder zodat je meer kan exporteren en Oeganda kan heel rijk worden. Maar het is en blijft een Afrikaans land en dat moet vooral ook zo blijven. Kinderen gaan verplicht naar school (in uniform) en de meeste mensen die we zagen waren aan het werk op het land of in hun winkeltjes.

Overigens zijn we ook een paar keer langs een vluchtelingenkamp gereden. Congolezen werden daar door de UN opgevangen in tentenkampen. En ook spraken we een Rwandese gids die openhartig vertelde dat hij in de jaren 90 naar Oeganda is gevlucht vanwege de oorlog tussen de Hutu’s en Tutsi’s. Indrukwekkend! We zaten op sommige plaatsen maar een paar kilometer van de grens met Congo of Rwanda vandaan. In Ishasha NP scheidde een klein riviertjes met nijlpaarden ons van de Congolese grens. Overigens voelt Sam de aanwezigheid van UN in Oeganda als Unnecsessary Nonsens, oftewel: onnodige bemoeienis van het Westen.

Gamedrive
We hebben in twee weken tijd zoveel moois gezien. Oeganda heeft diverse National Parks (NP) en we hebben heel wat kilometer gegamedrived. Het mooiste park vonden wij Murchison Falls NP in het Noorden. Door de waterrijke Nijldelta leven daar heel veel dieren en heb je heel grote kans om de big 5 te zien.  En ik ben gek op olifanten! Honderden heb ik er gezien. De enige van de big 5 die we niet zagen was Luipaard.

Ook de diverse boottochtjes over de Nijl waren erg de moeite waard. Duizenden nijlpaarden om ons heen. Heel gaaf. En natuurlijk ook enorm genoten van de wandelingen door moeras, bos en jungle. Neushoorns in Ziwa Rhino Sanctuary, chimps in Kibale Forest en in de Kyambura kloof en de gorilla’s in Bwindi NP hebben echt indruk gemaakt. En Ishasha NP in het Zuid-Westen stond op ons lijstje voor de tree climbing lions en ook die hebben we gezien. Eerst 2 in een boom, later nog eens  4 in een andere boom.

Accomodaties
Onze accomodaties waren stuk voor stuk prima verblijfplaatsen. De helft van de 14 overnachtingen waren in tented camps en ecolodges (ook wel nature camp genoemd). Dat is een tent op een verhoging (meestal houten vlonder of beton) en onder een afdak. Maar met echte bedden en meestal ook wel een electrapunt. De ecolodge met beste uitzicht was Queen Elizabeth National Park Bushlodge. Terwijl we van de zonsondergang genoten, zagen we op 100 meter van onze tent een olifant drinken, nijlpaarden in het water en een paar buffels die een modderbad namen. Maar we hebben ook in een boomhut geslapen en in hotelkamers of huisjes.

Sanitair was over het algemeen ook goed. Natuurlijk niet overal een flushing loo, soms een emmer waar je na het toiletbezoek gewoon een schep zand in mikt.  En tijdens de gamedrive gewoon blote billen in het gras. De meeste accomodaties gebruiken zonnepanelen en hebben alleen ’s nachts stroom. Water wordt uit het meer of rivier gehaald, gefilterd en in grote containers verwarmd door de zon, dus altijd lekker warm douchen! Het eten was op toeristen afgestemd. Westers eten met Oegandese ingrediënten. Alle groente en fruit heeft daar zoveel meer smaak!

Ik zou nog veel meer kunnen beschrijven, maar deze blog is al zo lang 🙂

Komende weken staan in het teken van selecteren van ruim 4000 foto’s en 100 filmpjes. En dan natuurlijk een mooi fotoboek maken. Mocht je nu zelf graag op safari willen gaan om de Big 5 (en vele, vele vogelsoorten) te zien, zowel over savanne, meren, bergen als oerwoud willen trekken én heb je geen zin in een door toeristen overbevolkt land? Kies dan voor Oeganda. Wij kunnen Matoke Tours aanbevelen als reisorganisatie die flexibel is, een prachtig programma op maat voor ons maakte en een professionele gids / chauffeur leverde.

*zucht* We hebben nu al heimwee!